Agu i mëngjesit ( Botuar nga: Uegen në 2004 )

---

Vepra e madhe "Agu i mëngjesit", ardhur në shqip në mënyrë të plotë dhe me një përkthim të bukur, është nga veprat e shkruara më me ndjenjë prej filozofit të madh Fridrih Niçe. Hap pas hapi, duke ecur përpara, bashkë me vepën dhe mendimet e shkëlqyera që parashtron, lexuesi gjen besimin që e udhëheq, sikur të ishte thjesht një ngushëllim apo edhe dëmshpërblim në luftën e paepur që bën kundër prapësive dhe të këqijave që vijnë në mënyrë të pashmangshme. Lexuesi ka ndjesinë se dëshiron një errësirë të gjatë për veten, dëshiron gjëra që i ndien si të tijat, gjëra të pakuptueshme, të fshehta, enigmatike, sepse e di çfarë do të përfitojë më pas nga këto: mëngjesin e tij, çlirimin e tij, agun e tij... Njeriu, lexuesi, pra, ka ndjesinë se agu do të kthehet dhe kjo është e sigurt, ndërkaq, pa e pyetur se çfarë ka aty poshtë, por me siguri që në fund do t'jua thotë me zë të lartë se ai "bëhet njeri përsëri". Lexuesi ndihet gjithashtu i duruar, edhe pse mezi pret, por mos harroni se atje poshtë askush s'të vjen në ndihmë, duhet t'i përballosh të gjitha vetë: rreziqet, rastësitë, ligësitë dhe të gjitha kohërat e këqija që has. Sepse, thotë Niçja, është vetëm jotja, dhe siç është e drejtë, edhe hidhërimi dhe ndonjëherë mërzitja që ndjen për shkak të kësaj që ndodh, por mes këtij hidhërimi dhe kësaj mërzie përfshihet, për shembull, pamundësia në të cilën gjenden miqtë e tu për të të gjetur se ku je, se ku po shkon dhe patjetër që habiten duke e shprehur hapur: "Si, ende po bën përpara? Ende ka rrugë?" Dhe... Niçja vijon të zbresë në thellësi, me një botë mendimesh të mrekullueshme...